Yerinde Dönüşüm Projesinden Kimler Faydalanabilir?

Yerinde Dönüşüm Projesi, deprem ve doğal afetler nedeniyle hasar gören yapıların yeniden inşa edilmesi veya onarılması için geliştirilmiş bir projedir. Bu proje kapsamında, belirli kriterlere uyan yapı sahipleri, devletin sunduğu çeşitli teşvik ve desteklerden faydalanarak dönüşüm sürecine katılabilir. Bu yazıda, kimlerin projeden faydalanabileceği ve hangi yapıların dönüşüm sürecine dahil edilebileceği konusuna detaylı bir şekilde değineceğiz.

Yerinde Dönüşüm Projesi’nden Kimler Yararlanabilir?

Yerinde Dönüşüm Projesi'nden gerçek ve tüzel kişi malikler, belirli şartlar altında yararlanabilmektedir. Yapısal hasar durumuna göre bu projeye dahil olabilecek kişiler şu şekilde sıralanmaktadır:

• Yıkık Yapı Sahipleri: Tamamen yıkılmış binaların sahipleri, projeden yararlanarak yapılarının yeniden inşa edilmesini sağlayabilirler. Bu kişiler, yıkık yapılarının yerine güvenli ve modern yapılar inşa edilmesi için devlet desteklerinden faydalanabilirler.


• Acil Yıkılacak Yapı Sahipleri: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 'acil yıkılacak' statüsünde değerlendirilen yapılar, projeye dahil edilebilir. Acil yıkılacak yapılar, ciddi yapısal sorunlar içerdiği için derhal yıkılması gereken yapılardır ve bu yapıların sahipleri de yerinde dönüşüm sürecine katılma hakkına sahiptir.


• Ağır Hasarlı Yapı Sahipleri: Ağır hasar görmüş yapılar, ciddi yapısal sorunlar içerdiği için güvenli kabul edilmez. Ağır hasarlı yapı sahipleri, binalarının yeniden inşa edilmesi için yerinde dönüşüm projelerinden faydalanabilirler. Bu binalar çoğunlukla yıkılıp yeniden yapılması gereken yapılar arasında yer almaktadır.


• Orta Hasarlı Yapı Sahipleri: Orta hasarlı binalar, belirli onarımlar ve güçlendirme çalışmaları ile kullanılabilir hale getirilebilecek yapılardır. Bu yapıların sahipleri, yerinde dönüşüm projeleri kapsamında onarım ve güçlendirme yardımları alabilirler. Orta hasarlı yapıların yıkılmadan, çeşitli mühendislik çalışmalarıyla yeniden kullanılabilir hale getirilmesi mümkündür.

Gerçek ve Tüzel Kişiler Kimlerdir?

Yerinde Dönüşüm Projesi'nden faydalanabilecek malikler, iki ana grupta değerlendirilebilir: gerçek kişiler ve tüzel kişiler.

• Gerçek Kişiler: Projeye dahil olabilecek bireysel mülk sahipleri gerçek kişi olarak adlandırılır. Deprem veya doğal afetler sonucunda yıkık, acil yıkılacak, ağır ya da orta hasarlı yapıları olan bireyler, yerinde dönüşüm sürecine katılarak devletin sunduğu finansal desteklerden yararlanabilirler.


• Tüzel Kişiler: Şirketler, kooperatifler, vakıflar veya dernekler gibi tüzel kişiler de eğer mülkiyetlerinde hasarlı yapılar varsa yerinde dönüşüm projelerinden faydalanabilirler. Tüzel kişi mülkiyetinde bulunan ticari binalar veya konutlar da bu proje kapsamında yeniden inşa edilebilir veya güçlendirilebilir.

Yerinde Dönüşümden Faydalanma Kriterleri

Yerinde Dönüşüm Projesi'nden yararlanabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle, yapıların hasar durumu devletin yetkili organları tarafından yapılan incelemeler sonucunda belirlenir. Bu incelemeler sonucunda, yapının yıkık, acil yıkılacak, ağır hasarlı veya orta hasarlı olarak sınıflandırılması yapılır. Hasar tespit raporu sonucunda bu sınıflamaya giren yapılar, yerinde dönüşüm projesine dahil edilerek yeniden inşa veya onarım sürecine tabi tutulur.

Proje Sürecinde Sunulan Devlet Destekleri

Yerinde Dönüşüm Projesi kapsamında, hem gerçek hem de tüzel kişi malikler çeşitli devlet desteklerinden faydalanabilirler. Bu destekler arasında kira yardımı, düşük faizli krediler ve maddi teşvikler bulunmaktadır. Ayrıca, devlet, yıkım ve yeniden inşa süreçlerinde malikleri maddi olarak destekleyerek onların süreci daha kolay atlatmalarını sağlamaktadır. Özellikle gelir durumu düşük olan hak sahipleri için bu destekler önemli bir rol oynamaktadır.

Hasar Tespit Sürecinin Önemi

Yerinde Dönüşüm Projesi’nden faydalanabilecek yapıların belirlenmesi için en önemli aşamalardan biri hasar tespit sürecidir. Bu süreçte, uzman mühendis ve teknik ekipler, binaların yapısal durumlarını inceleyerek hangi kategoride değerlendirileceğine karar verirler. Bu karar, binanın yerinde dönüşüm sürecine dahil olup olmayacağını belirleyen kritik bir adımdır. Hasar durumu raporu doğrultusunda, bina sahipleri devletin sunduğu teşvik ve yardımlardan faydalanarak yeniden inşa veya onarım sürecine dahil olabilirler.

Sonuç

Yerinde Dönüşüm Projesi, deprem ve doğal afetlerden etkilenen binaların güvenli bir şekilde yeniden inşa edilmesini sağlayan önemli bir projedir. Bu projeden yararlanabilecek kişiler, yapıların hasar durumlarına göre belirlenir. Yıkık, acil yıkılacak, ağır hasarlı ve orta hasarlı yapı sahipleri, ister gerçek kişi olsun ister tüzel kişi, bu projeden faydalanarak binalarını güvenli ve modern bir hale getirebilirler. Devletin sunduğu kira yardımları, kredi destekleri ve diğer teşviklerle birlikte, yerinde dönüşüm projeleri, hem bireysel hem de toplumsal anlamda büyük bir fayda sağlamaktadır.